Fintek sözlüğü kapsamında arbitrage, yani arbitraj, aynı veya benzer varlıkların farklı piyasalardaki fiyat farklarından faydalanarak eş zamanlı alım ve satım işlemleriyle risksiz kazanç elde etme stratejisidir. Bu yöntem, genellikle menkul kıymetler, dövizler, emtialar veya kripto paralar gibi varlıkların farklı borsalarda farklı fiyatlara sahip olması durumunda uygulanır.
Arbitraj Nasıl İşler?
Arbitraj fırsatları, piyasalardaki dengesizliklerin geçici doğasından kaynaklanır. Örneğin, bir varlık X borsasında 100 dolar iken, Y borsasında aynı anda 102 dolardan işlem görüyorsa, yatırımcı X borsasından alıp Y borsasında satarak fiyat farkından kazanç elde edebilir.
Arbitrajın oluşabilmesi için şu şartlardan en az birinin sağlanması gerekir:
- Aynı varlık tüm piyasalarda aynı fiyattan işlem görmüyorsa
- Nakit akışları aynı olan iki varlık farklı fiyatlara sahipse
- Gelecekteki değeri bilinen bir varlık, bugünkü değeri riskten arındırılmış faiz oranıyla orantılı değilse
Bu farklar zamanla piyasaların doğal işleyişi sayesinde azalır, yani arbitraj işlemleri fiyatların yakınsamasına (convergence) katkı sağlar.
Kripto Para Piyasasında Arbitraj
Kripto para dünyasında arbitraj, özellikle borsalar arasındaki fiyat farklarının sıklıkla yaşanması nedeniyle yaygın bir uygulamadır. Bir kripto parayı bir borsadan düşük fiyata satın alıp, aynı anda başka bir borsada daha yüksek fiyata satarak kâr elde etmek mümkündür.
Örnek: Kimchi Primi (Kimchi Premium)
Güney Kore kripto borsalarında Bitcoin gibi kripto varlıkların, diğer ülkelere kıyasla daha yüksek fiyatlardan işlem görmesiyle oluşan bu fark, arbitrajcılar için önemli bir fırsat yaratmıştır. Bu farktan yararlanmak isteyen yatırımcılar, Bitcoin’i başka borsalardan daha düşük fiyata alıp Güney Kore borsalarında satarak arbitraj kazancı elde etmiştir.
Fintek Ekosisteminde Arbitrajın Yeri
Fintek sektöründe arbitraj, yalnızca manuel işlem yapan yatırımcılar için değil; aynı zamanda algoritmik işlem (algo trading) sistemleri için de önemli bir stratejidir. Yüksek frekanslı alım satım sistemleri, saniyeler içinde arbitraj fırsatlarını tespit ederek işlemleri otomatik olarak gerçekleştirebilir. Ancak piyasa olgunlaştıkça bu tür fırsatlar daha kısa süreli ve daha az kârlı hâle gelmektedir.
Buna rağmen, farklı regülasyonlara, bölgesel talebe ve likidite koşullarına bağlı olarak arbitraj fırsatları hâlâ mevcuttur. Bu nedenle arbitraj, fintek sözlüğü içinde yatırım stratejileri arasında dikkat çeken, teknik bilgi ve hız gerektiren bir kavramdır.
