AB’nin Dijital Kimlik Cüzdanı

AB Dijital Kimlik Cüzdanı prototipine Ukrayna’nın eklenmesi kolaylık sunuyor, fakat bunun bedeli ne?

AB Dijital Kimlik Cüzdanı prototipine Ukrayna’nın eklenmesi, tarihte tanımlayıcı bir an gibi görünüyor. Ancak bu tanımın ne olduğu henüz belirsiz.

Dijital finans, kimlik yönetimi ve devlet gözetimi arasındaki kesişim, güç, mahremiyet ve güvenlik üzerine hem yerel hem de uluslararası düzeylerde tartışmaları ateşledi. Ancak hükümetler ve şirketler, dijital dünyanın kontrolü için mücadele ederken, bu gelişmelerin etkilerinin sadece finansal işlemler ya da kolaylık ötesine uzandığını ya görmezden geliyor ya da kasıtlı olarak göz ardı ediyorlar.

Ukrayna’nın EUDI girişimine dahil edilmesi, bu tartışmaya jeopolitik bir boyut ekledi. Rusya ve Batı arasındaki tırmanan gerilimlerin arka planında, Ukrayna’nın programdaki katılımı dijital kimliklerin siyasallaşması ve düşman aktörler tarafından kötüye kullanılma potansiyeli konusunda endişeleri artırıyor.

Dahası, potansiyel jeopolitik gerilimleri bir yana bıraktığımızda bile, merkezi bir devlet kontrol sistemi içinde kişisel verilerin toplanmasının tarihsel olarak ne zaman iyi bir fikir olduğu sorusu hala geçerli.

Kısaca EUDI

Dijital Avrupa Programı altında sağlanan prototip cüzdan, birden fazla amaca hizmet ediyor. İlk olarak, Komisyon ile işbirliği içinde Üye Devletler tarafından geliştirilen özellikleri bilgilendiren bir deneme platformu olarak görev yapıyor. Sonrasında, AB Dijital Kimlik Cüzdanı’nın uygulanması için ortak bir AB Araç Seti oluşturulmasına katkıda bulunacak. İkinci olarak, prototip sağlık hizmetleri, finansal hizmetler, eğitim ve ulaşım gibi çeşitli sektörlerde birkaç Büyük Ölçekli Pilot’ta test edilecek. Son olarak, Üye Devletler, Pilot Projeler ve diğer katkıda bulunanlar tarafından açık kaynak yazılımı olarak yeniden kullanılabilir hale getirilecek.

Bu pilot projelerde, kimlik doğrulama ve kimlik teyidiyle ilgili farklı yönleri ele alan on bir özel kullanım durumu inceleniyor. Bunlar arasında hükümet hizmetlerine erişim, banka hesapları açma, SIM kaydı, mobil ehliyetler, dijital sözleşme imzalama, reçete talebi, seyahat belgeleri, kurumsal kimlik doğrulama, çevrimiçi ödemeler, eğitim sertifikasyonu ve sosyal güvenlik faydalarına erişim yer alıyor.

Teknolojide Merkezileşme İyi Bir Fikir miydi?

90’ların tarayıcı savaşlarından Facebook-Cambridge Analytica Veri Skandalı’na kadar, gücün denetlenmeyen birikiminin rekabeti, yeniliği ve nihayetinde birey kullanıcıların çıkarlarını nasıl baltalayabileceğini tarih bize defalarca gösterdi. Aslında tarih kendini tekrar edebilir, çünkü merkezi platformların hakimiyeti, insanların bunlara olan bağımlılığını daha da pekiştirerek, alternatiflerin eksikliğine yol açabilir. Bu durum, küçük rakiplerin trafiği kazanmak ya da etkin rekabet etmek için gerekli olan kritik kullanıcı kitlesine ulaşmakta zorlanmalarına neden olabilir, sonuçta dijital pazarda tüketici seçeneğini ve yeniliği sınırlayabilir.

Bu bağlamda, EUDI, kullanım kolaylığı, akıcı ödemeler ve dijital etkileşimler vaat etse de, kontrol edilmezse, dijital kimlik alanında rekabeti ve yeniliği boğan baskın bir sistem oluşturabilir. Aynı zamanda, merkezi platformların kolaylığı ve yaygınlığı, tek bir varlığa kişisel verileri emanet etmeyle ilişkili potansiyel riskler hakkındaki endişeleri gölgede bırakabilir.

“Verileriniz Tamamen Kontrolünüz Altında” 

Teknik olarak insanlara veri üzerinde kontrol sunsa da, EUDI gibi merkezi platformlar, dijital dünyada büyük bir güç ve etkiye sahip olabilir. İletişim ve ticaretten hükümet hizmetlerine erişime kadar çeşitli görevler için giderek daha vazgeçilmez hale geldikçe, bireyler mahremiyet ve veri kontrolü konusunda çekinceleri olsa bile, onları kullanmaya zorlanmış hissedebilirler. Bu ortamda, merkezi platformlar içinde bireysel veri kontrolü vaadi, kullanıcıların bu sistemler içinde verilerini yönetme teknik yeteneğine sahip olsa da, dijital ekosistemin daha geniş yapısal dinamikleri bireyler üzerinde dominant platformların belirlediği norm ve uygulamalara uymak için önemli bir baskı oluşturabilir. Dahası, onarım hakkı yasalarının aşınmasının mükemmel örnekleri, bireysel özgürlükleri korumaya yönelik girişimleri nasıl baltalayabileceğini açıkça gösterir. EUDI içinde bireyler teorik olarak veri üzerinde kontrol sahibi olsa da, güçlü şirketlerin ve hükümet ajanslarının etkisi, pratikte bu kontrolü etkili bir şekilde sınırlayabilecek politikalar ve uygulamalar oluşturabilir.